‘Draagt elkanders lasten’

COVID-19 heeft ons weer eens met de neus op de feiten gedrukt hoe belangrijk toegang tot kwalitatief goede zorg is. De sector verdient daarvoor naast applaus ook (financiële) steun. Daarbij mag het vangnet van zorgverlener en patiënt voor de gevallen dat er onverhoopt zaken fout gaan niet worden vergeten.

Gezamenlijk kosten dragen

MediRisk verzekert medische aansprakelijkheid voor de helft van de Nederlandse ziekenhuizen. We doen dat in de vorm een van een onderlinge waarborgmaatschappij. De deelnemende ziekenhuizen zijn lid van de onderlinge en delen daarin de risico’s, de kosten van claimbehandeling en kennis over patiëntveiligheid. Het is dus een échte onderlinge: ‘draagt elkanders lasten’ en leer samen hoe het nog beter kan.

We zien de afgelopen jaren dat het aantal claims vrijwel gelijk blijft of zelfs iets afneemt. De zorg in Nederland wordt veiliger. We zien echter ook dat de gemiddelde grootte van een erkende claim sterk toeneemt. Dat plaatst een onderlinge zoals MediRisk voor uitdagingen.

Daar is dit jaar een extra uitdaging bijgekomen: COVID-19. De samenleving en in het bijzonder de zorg hebben de enorme effecten gevoeld van de eerste golf van besmettingen. De zorg ging tot het uiterste om snel en goed de zorg te leveren die nodig was. Met extra ‘coronastraten’, tenten buiten het ziekenhuis, meer IC bedden en vooral de geweldige inzet van enorm gemotiveerde zorgprofessionals. Een prestatie waarvoor de zorg applaus kreeg.

De ziekenhuizen worden  door de zorgverzekeraars dit jaar financieel gecompenseerd voor de nu bekende extra kosten. In de uitwerking daarvan zien wij de toekomstige extra kosten voor medische aansprakelijkheid echter niet terug.

Extra kosten door COVID-19

Onze inschatting is dat de kosten voor medische aansprakelijkheid door COVID-19 de komende jaren fors zullen toenemen. Een effect dat niet direct zichtbaar is of berekend kan worden maar waarvoor we de ogen niet mogen sluiten. Misschien valt het mee. Maar wat als dat niet zo is?

We verwachten bijvoorbeeld extra claims door uitstel van zorg tijdens de crisis.  Claims waarbij een ‘delay’ is opgetreden in de behandeling en de patiënt gezondheidsschade lijdt. Dit naast claims over de behandeling van Covid-19 zelf en eventuele schade die zorgverleners onverhoopt hebben opgelopen in de uitoefening van hun vak. Kortom, medische aansprakelijkheid voor ziekenhuizen kan de komende jaren (veel) duurder worden.

Probleem daarbij is dat deze kosten zich niet direct dit jaar gaan voordoen. Een claim wordt gemiddeld pas 2 jaar na het incident gemeld en de financiële impact wordt pas daarna zichtbaar. Het gevaar is dat de ziekenhuizen tegen die tijd geen beroep meer kunnen doen op de huidige regelingen en dus met een grote ongedekte kostenpost blijven zitten. Onze inschatting is dat de extra kosten voor de markt van medische aansprakelijkheid wel eens op kunnen lopen tot tientallen miljoenen euro’s.

Ik vind dat we hier solidair moeten zijn met de zorg en het adagium “draagt elkanders lasten” moeten toepassen. Daarom is het zaak dat dit probleem nu op de gesprekstafel met de zorgverzekeraars belandt en daarmee integraal onderdeel wordt van de compensatie voor de ziekenhuizen. Zodat de ziekenhuizen ook over vier jaar nog samen de kosten van schadevergoedingen aan patiënten die daar recht op hebben, kunnen dragen.

Arnoud van Schaik, directeur MediRisk.